Pracując w sklepie oferującym produktów klasy premium Camellia Sinansis, często słyszę sowa zdziwienia klientów poinformowanych o cenie najbardziej ekskluzywnych kaw lub herbat. Odkąd stały się one jednymi z najpopularniejszych produktów żywnościowych, dostępnych prawie na całym globie w postaci łatwych do użycia ekspresówek (w przypadku herbat) i chemicznych rozpuszczalnych drobinek (jeśli chodzi o kawę), konsumenci zapomnieli o tym jak szlachetnymi i wartościowymi produktami są kawy i herbaty wysokiej jakości. Japończycy byliby oburzeni, co jest poniekąd zrozumiałe biorąc pod uwagę bogatą tradycję herbacianą i bezpośrednie obcowanie z plantacjami camellia sinensis w kraju kwitnącej wiśni. U nas jednak jeszcze nie tak dawno temu, w czasach powojennych, kawę i herbatę również bardziej ceniono ponieważ była produktem deficytowym.
Jak więc wytłumaczyć komuś niezorientowanemu skąd pochodzi cena tych, w Jego mniemaniu, „popularnych” używek? Warto zacząć od początku, czyli od ziarenka, a potem krzaczka, otoczenia, w którym rośnie i ludzi, którzy ową roślinkę pielęgnują.
Za najszlachetniejszą, najzdrowszą, a co za tym idzie najdroższą herbatę świata uważa się matchę czyli sproszkowane listki Gyokuro.
Matcha jest najstarszą Japońską herbatą, przywiezioną z Chin przez buddyjskiego mnicha w IX w. Rośnie niezmiennie od wieków w ogrodach Uji niedaleko Kyoto. Kiedy wczesną wiosną krzewy zaczynają wypuszczać pierwsze listki zaczyna się chuchanie, dmuchanie i dopieszczanie roślinek aby ostatecznie uzyskać produkt jak najlepszej jakości. Podstawą przy produkcji matchy jest zadaszenie plantacji w celu ograniczenia dostępu światła do 10% Dzięki temu zabiegowi w roślinach wytwarza się więcej chlorofilu, aminokwasów i związków aromatycznych. Ważne jest jednak zapewnienie wystarczającej ilosci miejsca aby krzewy mogły się swobodnie rozwijać. Dzięki zadaszeniu zwiększa się też wilgotność powietrza w tym swoistym namiocie,co bardzo służy herbacie. W zależności od pogody boki namiotu mogą być podnoszone lub opuszczane aby zapewnić jak najlepsze warunki. Warto też zaznaczyć, że pracownicy odpowiedzialni za uprawy tenchy nie są przypadkowi, nie każdy dostępuje tego zaszczytu. Tylko potomkowie najstarszych, najbardziej szanowanych rodzin z okolic prowincji Uji pracują przy uprawie i produkcji matchy.
Po 3 tygodniach zadaszenia najmłodsze i najdelikatniejsze listki z czubka krzewu są gotowe do zerwania, które odbywa się zawsze ręcznie (tak jak większość czynności w procesie produkcji herbaty w prowincji Uji). Następnie listki są umieszczane pod silnym ciśnieniem pary wodnej (aby przerwać proces fermentacji), cięte i suszone na powitrzu. Ostatnim etapem jest zmielenie herbaty w kamiennych żarnach na drobniutki pył. Jest to proces czasochłonny i mało wydajny (w ciagu godziny z jednego żarna otrzymuje się około 50g matchy).
Jeśli chodzi o najdroższą kawę, którą proponuje nasz sklep z herbatą i kawą, nie zawdzięcza ona swojej ceny wyłącznie dbaniu o plantacje ale specyficznym procesom, które zachodzą z jej udziałem w naturze. Dla niewtajemniczonych, to o czym zaraz przeczytacie może wydać się dziwaczne, szokujące a nawet niesmaczne.
Ziarna Kopi Luwak, bo o tej kawie mowa, są zjadane, częściowo trwaione i wydalane przez cywety, zwierzęta żyjące w południowo-wschodniej Azji. Producenci kawy zauważają 2 główne powody dzięki którym proces ten polepsza smak kawy. Po pierwsze dziko żyjące cywety są wybrednymi zwierzętami, które wybierają najlepsze owoce kawowca a po drugie częściowe nadtrawienie przez enzymy trawienne i lekka fermentacja ziaren kawy w przewodzie pokarmowym tych ssaków powoduje rozbicie białek na krótsze łańcuchy a co za tym idzie mniej gorzki smak kawy. Certyfikowana Kopi Luwak powstaje przy udziale dziko żyjących zwietrząt (co ma kluczowy wpływ na to aby mogły same wybierać najlepsze owoce kawowca) a to pociąga za sobą niełatwy proces zbierania ziarenek. Wyszkoleni pracownicy szukają odchodów cywet, potem oddzielają ziarneka od niepotrzebnej reszty, segrregują je, myją, znowu segregują i suszą. Tylko ziarenka odpowiedniej wielkości i kształtu staną się ostatecznie luksusową kawą.
Biorąc pod uwagę pieczołowitość, dokładność i staranność z jaką wytwarzane są najdroższe herbaty i kawy łatwiej zaakceptować ich niemałe ceny. Tak więc zanim ocenimy coś jako zbyt drogie spróbujmy zainteresować się dlaczego cena jest taka a nie inna. A wtedy kto wie, może zmieni się nasza ocena poszczególnych towarów lub usług i zaczniemy bardziej doceniać rzeczywistą wartość rzeczy.